Blizny to zmiany, które powstają w miejscu, gdzie została przerwana ciągłość skóry. Proces tworzenia blizny jest długi i może trwać od kilku miesięcy do nawet dwóch lat. Blizna formuje się w wyniku przerwania skóry głębokiej i może być wynikiem urazu, oparzenia lub interwencji chirurgicznej. Małe blizny mogą także stanowić pamiątkę po zagojeniu się ran chorobowych, takich jak pęcherze powstałe w przebiegu ospy wietrznej czy trądziku.
Rodzaje blizn
W zależności od etapu powstawania blizny można je podzielić na dwa rodzaje:
- Blizny niedojrzałe: Są zazwyczaj czerwone i nieco wyniosłe. Z czasem stają się bardziej płaskie. Blizny w tym stadium mogą wywoływać swędzenie i nawet ból.
- Blizny dojrzałe: proces gojenia przebiega prawidłowo, blizny stają się jasne. Są one miękkie, płaskie i elastyczne w dotyku.
Pod względem wyglądu blizny można sklasyfikować w następujący sposób:
- Blizny przerostowe: Powstają, gdy proces gojenia jest przedłużony. Charakteryzują się tym, że rosną nadmiernie w miejscu uszkodzenia, są grube, wypukłe i wystają ponad skórę. Często są czerwone.
- Blizny zanikowe: Powstają w wyniku zniszczenia włókien kolagenowych. Mają kształt wklęsły i często są okrągłe. Przykłady to blizny po trądziku i rozstępy.
- Keloidy, czyli bliznowce: To blizny, które rosną poza pierwotnym obszarem rany i nie zmniejszają się samoistnie. Są grube, włókniste, czerwone lub fioletowe, o nieregularnym kształcie i mogą nawracać.
Pod względem pochodzenia blizny można podzielić na:
- Blizny po operacji: Powstają w wyniku zabiegów chirurgicznych. Zazwyczaj ograniczają się do obszaru pierwotnego nacięcia. Przykłady to po operacjach plastycznych i blizny po cesarskim cięciu.
- Blizny po oparzeniu: Są one duże, wyniosłe i często przynoszą uczucie swędzenia lub bólu. Ich leczenie wyga czasu i jest skomplikowane.
- Blizny po trądziku: Na twarzy zazwyczaj mają postać blizn zanikowych. Ich wygląd zależy od stopnia zaawansowania trądziku i procesu gojenia.
- Blizny pourazowe: Często pojawiają się u dzieci i osób aktywnych fizycznie, które doznają urazów w wyniku działań sportowych.
Jak powstaje blizna
Jest to twór skórny zbudowany z włóknistej tkanki łącznej. Jej powstanie wynika z połączenia rozerwanych fragmentów skóry (zwane to szybkozrostem) lub z utworzenia nowych tkanek w obszarze, gdzie brakuje fragmentów warstw skóry lub naskórka. W przeciwieństwie do zdrowej skóry, blizna jest mniej elastyczna, nie posiada gruczołów łojowych, zakończeń nerwowych ani mieszka włosowego. Wyróżnia się kolorem, jest twarda, wyniosła, a jej specyfika sprawia, że nie reaguje na opalanie.
Tworzenie się blizny przechodzi przez kilka etapów i stanowi część procesu gojenia rany. W wyniku tego procesu powstaje nowa, dobrze ukrwiona tkanka z licznymi włóknami kolagenu. Jednak zanim to się stanie, upływa pewien czas, a proces ten można podzielić na 3 fazy.
- Faza zapalna- trwa 48-72 godziny
Pierwszą reakcją organizmu na uszkodzenie jest krwawienie, a następnie tworzy się skrzep krwi. Ten skrzep działa jako rodzaj naturalnego opatrunku, chroniąc rany przed zanieczyszczeniem (brudem, wirusami, jak i bakteriami) oraz nadmierną utratą wilgoci. Skrzep także inicjuje procesy naprawcze rany.
W rejonie uszkodzenia skóry rozpoczyna się stan zapalny, który aktywuje układ odpornościowy i procesy regeneracyjne skóry. Stan zapalny poprawia krążenie krwi oraz odżywienie uszkodzonych tkanek. W tej fazie są aktywowane czynniki wzrostu, które pobudzają tworzenie nowej tkanki. Ta faza trwa kilka dni i prowadzi do fazy oczyszczania, w której makrofagi usuwają martwe komórki i mikroorganizmy.
Należy pamiętać, że za wczesne usunięcie skrzepu, czyli inaczej „zadrapanie strupka”, może spowodować uszkodzenie skóry i zwiększenie rozmiaru blizny. W tym etapie ważne jest ochronienie rany i utrzymanie jej nawilżenia, aż nowe komórki skóry zdążą się zregenerować.
- Faza proliferacyjna- trwa od 10 do 15 dni
W tej fazie rana się zamyka poprzez szybkozrost lub ziarninowanie. W miejscu uszkodzenia tworzą się nowe komórki, a organizm produkuje kolagen, główne białko tkanki łącznej, co stanowi początek formowania się blizny. W tym okresie tworzone są również nowe naczynia krwionośne i inne komórki, które wzmacniają obszar rany.
Jeśli skrzep nadal jest obecny, w tej fazie zazwyczaj wyschnie i odpadnie. Rany, które są nawilżane w odpowiedni sposób podczas tej fazy(np. za pomocą specjalnych opatrunków zatrzymujących wilgoć), szybciej odbudowują komórki.
- Faza dojrzewania blizny – trwa od 1 miesiąca do 2 lat
Faza dojrzewania rozpoczyna się około 3 tygodni po zranieniu. W tym okresie dochodzi do kompleksowego odbudowywania obszaru skóry, który został uszkodzony. Stopniowo z rany usuwana jest woda, a włókna kolagenowe zagęszczają się, tworząc strukturę podobną do rusztowania, na której blizna się tworzy. Blizna stopniowo pokrywa się nabłonkiem, a uszkodzona skóra wzmacnia się, stając się bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne. Po około 2 miesiącach od powstania rany, przy prawidłowym procesie gojenia, blizna osiąga około 80% wytrzymałości zdrowej skóry.
Jednak faza dojrzewania nie kończy się tutaj. Może trwać ona przez kilka lat. W tym okresie zachodzi dalsza przebudowa blizny, co prowadzi do zmiany jej charakteru oraz wyglądu. Blizna, która początkowo była ciemna, twarda i wypukła staje się stopniowo bardziej elastyczna, gładka i jaśniejsza. W tym momencie można podjąć terapię mającą na celu zmniejszenie widoczności blizny.
Najskuteczniejsze są preparaty zawierające silikon. Silikonowe plastry, umieszczane na świeżej bliznie, tworzą warstwę ochronną, która stymuluje procesy przebudowy tkanki bliznowatej. Dzięki odpowiedniemu nawilżeniu i podwyższonej temperaturze pod plasterkiem, blizna robi się bardziej miękka, elastyczna oraz mniej wyniosła.
Stosowanie takich plastrów w okresie rekonstrukcji blizny przeciwdziała również wytworzeniu keloidów, jak i blizn przerostowych. Wynikają one z nadmiernego tworzenia się kolagenu. Działanie silikonu reguluje produkcję nowych włókien kolagenowych, co zmniejsza ryzyko wystąpienia brzydkich blizn.
Co wpływa na gojenie blizny?
Efektywne i sprawnie przebiegające procesy gojenia blizny są związane z wieloma elementami, takimi jak stan zdrowia , wiek oraz lokalizacja zranienia. Rany często lepiej się goją u młodszych osób o dobrym zdrowiu, podczas gdy osoby starsze lub cierpiące na cukrzycę mogą doświadczać wolniejszego procesu gojenia. Warto jednak zaznaczyć, że osoby młode są bardziej podatne na powstawanie blizn przerostowych i keloidowych, które mogą być wynikiem nadmiernego reakcjonowania organizmu na proces gojenia.
Niezwykle istotna jest właściwa opieka nad raną. Powinniśmy zdawać sobie sprawę, że infekcje, które występują w fazie odbudowy tkanki, mogą prowadzić do powikłań i opóźnić proces gojenia rany. Pielęgnacja powinna być kontynuowana również podczas fazy przebudowy blizny. Zakończenie procesu gojenia nie oznacza, że nie ma już troszczyć się o bliznę. Zastosowanie produktów z silikonem może być korzystne, a także warto stymulować bliznę poprzez delikatne masowanie. Rozciąganie i uciskanie blizny pomaga zminimalizować ryzyko tworzenia się przykurczy, zwiększa elastyczność blizny i przyspiesza jej zanikanie.
Usuwanie blizn pooperacyjnych
Nie jest możliwe całkowite zlikwidowanie blizn, które powstały w wyniku operacji lub urazu. Jedynym rozwiązaniem w przypadku nieestetycznych blizn jest przeprowadzenie operacji, w celu nadania im nowego, bardziej estetycznego wyglądu. Chirurg podejmuje działania mające na celu usunięcie starej blizny i nadanie jej nowego, ładniejszego wyglądu i kształtu. Aby osiągnąć zadowalające wyniki, zazwyczaj konieczne jest wycięcie całej blizny i ponowne zszycie obszaru. Procedura ta jest zalecana dla osób, które odczuwają ograniczenia w ruchomości stawów z powodu blizn, a także dla tych, które doświadczają psychicznego dyskomfortu związanego z brzydkim wyglądem blizn.
Usuwanie bliznowców
Blizny keloidowe, które są nadmiernie rosnące, wymagają zastosowania preparatów sterydowych w celu zahamowania ich wzrostu. Czasami niezbędne jest wycięcie takiej blizny, a następnie ostrzyknięcie odpowiednim sterydem.
Usuwanie blizn potrądzikowych
Blizny potrądzikowe wymagają holistycznego podejścia specjalistów oraz cierpliwości pacjenta. Poza zabiegami powodującymi ich spłycenie, często potrzebne jest uzupełnienie ubytków powstałych na skutek trądziku. Spłycenia zmian trądzikowych można osiągnąć poprzez serię zabiegów radiofrekwencji mikroigłowej, laseroterapii, czy odpowiednim peelingom chemicznym. Aby uzupełnić ubytki po bliznach, stosujemy zabiegi z dedykowanym tym problemom kwasem hialuronowym – Skinbooster.
Jeśli twoim problemem są blizny na twarzy lub inne blizny, umów wizytę z naszym specjalistą.
Gdynia Śródmieście ul. Batorego 7/35
Zadzwoń i umów się na wizytę
Tel: (+48)500 430 484