Toksyna botulinowa typu A, zwana po tocznie botoksem, pojawiła się w medycynie w latach 70. Jest to neurotoksyna, którą pozyskuje się z wyizolowanych oczyszczonych beztlenowych bakterii Clostridium botulinum. W nadmiernych dawkach substancja ta może być silnie trująca dla organizmu człowieka. Warto pamiętać, że toksyna botulinowa posiada status leku, co świadczy o tym że została poddana szczegółowemu badaniu i weryfikacji jej bezpieczeństwa, dlatego istotne jest, aby zabiegi z jej wykorzystaniem były wykonywane tylko przez lekarzy.
Wykorzystanie Botoksu w medycynie – historia
Terapie, podczas których toksyna była wykorzystywana ponad 40 lat temu obejmowały leczenie dzieci z rozpoznanym porażeniem mózgowym. Botoks był podawany domięśniowo, aby zrelaksować spięte mięśnie pacjentów na zasadzie czasowego zablokowania przewodnictwa nerwowo – mięśniowego . Wyniki naukowych badań przedstawionych podczas kongresu The American Academy of Neurology potwierdziły, że zastrzyki z toksyny botulinowej mogą pomóc dzieciom z porażeniem mózgowym. Stosowanie preparatu redukowało objawy choroby i zmniejszało ryzyko wystąpienia napadu skurczowego. Toksyna trafiła również do okulistów, którzy z powodzeniem wykorzystywali ją do leczenia zeza, co praktykowane jest również obecnie. Po wykorzystaniu botoksu u osób z porażeniem mózgowym środowisko neurologiczne mocniej zaczęło się przyglądać jego możliwościom. Jednym z zaburzeń, gdzie toksyna znalazła swoje zastosowanie, były migrenowe bóle głowy. Leczenie migreny z użyciem botoksu okazało się wielkim wsparciem dla osób cierpiących z powodu napadów silnego bólu głowy. Istotą zabiegu było założenie, że jedną z przyczyn migreny jest stałe utrzymujące się nadmierne napięcie w niektórych partiach głowy i szyi. Iniekcja toksyny w wybrane miejsca powodowała zniesienie napięcia. Efektem terapii jest ustąpienie napadów migrenowych, a u pozostałych pacjentów znaczne zmniejszenie nasilenia ataków.
Był to czas, w którym środowisko medyczne potwierdziło, że botoks jest preparatem z dużym potencjałem. W roku 2000 w końcu uzyskał rejestrację do korekty zmarszczek. Był to jeden z pierwszych zabiegów, jakie oferowała medycyna estetyczna. I tak jest do dziś. Mimo tego w dalszym ciągu substancję tę wykorzystujemy nie tylko w celach estetycznych, także w innych, nietypowych zastosowaniach.
Zastosowanie Botoksu w medycynie estetycznej
U niektórych osób możemy zaobserwować przesadnie odkryte dziąsła górnego łuku zębowego tzw. gummy smile – czyli uśmiech dziąsłowy. Spowodowane jest to nadmierną pracą mięśni unoszących wargę górną i kącik ust. Jest to częsty defekt estetyczny, który odbiera pacjentom pewność siebie. Osoby cierpiące z powodu tego schorzenia odczuwają duży dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu. Wadę możemy skorygować, podając botoks w jeden punkt obustronnie w okolicy skrzydełek nosa, na wysokości fałdu nosowo-wargowego. Zabieg znacznie zmniejsza widoczność dziąseł podczas uśmiechu. Więcej na temat usuwania uśmiechu dziąsłowego można przeczytać w artykule https://derm-estetyka.pl/usmiech-dziaslowy-gummy-smile.html/
Toksyna sprawdzi się świetnie podczas leczenia nadpotliwości, która zazwyczaj dotyczy okolicy pachowej, powierzchni dłoniowej ręki i podeszwowej stopy oraz twarzy. Zabieg w leczeniu nadpotliwości polega na osłabieniu czynności włókien nerwowych, czego skutkiem jest zmniejszona praca gruczołów potowych. Wykazano, że wykorzystanie toksyny botulinowej hamuje proces pocenia się, bez równoczesnego osłabienia siły mięśniowej lub innych działań niepożądanych. Szczegółowe informacje znajdziesz w artykule https://derm-estetyka.pl/nadpotliwosc-pach-dloni-stop-gdynia-gdansk.html/
Preparat sprawdza się także podczas leczenia bruksizmu. Jest to patologiczne tarcie zębami, które występuje zazwyczaj w nocy i jest związane z przerostem mięśnia żwacza. Etiologia tego zaburzenia do tej pory nie została wyjaśniona, ale uważa się, że jest ona związana z za burzeniami zlokalizowanymi w układzie ruchowym narządu żucia. Innymi przyczynami mogą być nadmierny stres czy wada zgryzu. Pacjenci zwykle zgłaszają się w przypadku stwierdzenia niepokojącego bólu w okolicach stawu skroniowo- żuchwowego, a także bólów głowy. Zastosowanie toksyny botulinowej umożliwia wykluczenie nadmiernie aktywnych mięśni żwaczy. Toksynę podaję w kilku punktach po każdej stronie żuchwy-dokładnie w centrum napiętego mięśnia żwacza. Dodatkowym efektem estetycznym jest zmniejszenie objętościowe żwaczy, a dzięki temu wyszczuplenie dolnej części twarzy. Pełen artykuł dotyczący leczenia bruksizmu znajduje się na stronie: https://derm-estetyka.pl/bruksizm-zgrzytanie-zebami.html/
U niektórych pacjentów decyduję się wykorzystać botoks do tzw. liftingu Nefretete, który polega na modelowaniu kształtu dolnej części twarzy oraz szyi. Objawami starzenia się tej części twarzy są między innymi utrata gęstości skóry, pogorszenie zarysu żuchwy z pojawieniem się tzw. ” chomików „. Na szyi zaś poza wiotkością i 
zmarszczkami widoczne są często tzw. sznury szyjne, związane z układem włókien mięśnia szerokiego szyi (platyzmy) nadmierną pracą mięśni obniżaczy. Najlepszym rozwiązaniem w takim przypadku jest podanie toksyny botulinowej bezpośrednio we włókna platyzmy, połączone z relaksacją mięśnia obniżacza kącików ust. Efektem jest wygładzenie zmarszczek szyi, poprawa zarysu żuchwy oraz uniesienie kącików ust. O zabiegu przeczytasz w artykule https://derm-estetyka.pl/lifting-nefretete-lifting-szyi.html/
Problemem, nasilającym się z wiekiem oraz częstym u osób z nieprawidłową budową żuchwy jest nadczynność mięśnia bródkowego. Skutkuje to pojawieniem się nie równości na brodzie – tzw. kamienista broda. Podanie toksyny botulinowej daje efekt wyrównania widocznych zagłębień oraz poprawy kształtu brody.
Toksynę botulinową najczęściej stosujemy w celu redukcji zmarszczek mimicznych. Możemy zastosować botoks na następujące okolice:
- botoks na czoło (zmarszczki poprzeczne na czole, lwia zmarszka)
- botoks pod oczy
- botoks kurze łapki