Czym są guzki na tarczycy?
Guzki tarczycy są zmianami wypełnionymi komórkami – zmiany lite lub wypełnionymi płynem – tzw. torbiele w tarczycy. Często można wyczuć je palpacyjnie w badaniu szyi. Jednoznaczna przyczyna powstawania guzków w tarczycy nie jest znana. Czasami występują one u członków tej samej rodziny, stąd rozwój guzków może być uwarunkowany genetycznie. Wśród innych przyczyn należy wymienić: niedobór jodu w diecie mający miejsce w Polsce w latach 80-t, chorobę Hashimoto. Są jedna z najczęstszych patologii tarczycy, częściej dotykają kobiet niż mężczyzn. Zdecydowana większość guzków to zmiany łagodne, rzadziej pojawiają się złośliwe zmiany – rak tarczycy.
Czy guzki tarczycy dają jakieś objawy?
Guzki najczęściej nie dają żadnych objawów a rozpoznawane są podczas rutynowego badania lekarskiego czy podczas badania USG.
Guzki tarczycy dzielimy na guzki miejscowe oraz takie które związane są z zaburzeniami hormonów tarczycy. Czasami na skutek znacznego powiększenia mogą nastąpić kłopoty z oddychaniem, czy przełykaniem w związku z uciskiem na przełyk i tchawicę. Jeżeli guzki produkują nadmierną ilość hormonów mogą prowadzić do nadczynności tarczycy.
W jaki sposób określa się, czy guzek jest zmianą łagodną czy złośliwą?
W pierwszej kolejności specjalista endokrynolog zleci badania w celu określenia niedoczynności lub nadczynności tarczycy, określi czynniki ryzyka nowotworu tarczycy, oceni wielkość zmiany, twardość guzków, ilość.
Badania które pomogą w ocenie powstałych zmian, to badanie USG – małoinwazyjne badanie, dzięki któremu możemy ocenić wielkość zmiany, czy ma ona charakter hipoechogenny, jaki ma kształt oraz granice, czy występują mikrozwapnienia, jak przebiegają naczynia krwionośne, wielkość węzłów chłonnych.
Jeżeli badanie USG budzi wątpliwości endokrynologa może zlecić biopsję aspiracyjną cienkoigłową – BAC zmiany. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa, to nakłucie cienką igłą pod kontrolą USG zmiany i pobieranie komórek guzka. Często wykonuje się kilku nakłuć (z jednej zmiany, jeśli jest duża, lub z kilku guzków). Pobrany materiał jest wysyłany do badania histopatologicznego, dzięki któremu można określić z jakiego rodzaju zmianą mamy do czynienia.
W niektórych przypadkach stosuje się scyntygrafię tarczycy. Pacjent otrzymuje radioaktywny izotop, np. jod promieniotwórczy i dzięki specjalnej kamerze wykonywany jest odczyt jego gromadzenia w tarczycy. Guzki, które produkują nadmierną ilość hormonów tarczycy, wychwytują dużo izotopu i nazywane są guzkami gorącymi. Guzki zimne nie gromadzą izotopu albo gromadzą go mało.
Guzki tarczycy leczenie?
W przypadku rozpoznania nadczynności i niedoczynności tarczycy u pacjenta z guzkami tarczycy w pierwszej kolejności endokrynolog podejmuje leczenie farmakologiczne.
Jeżeli guzki są łagodnym zmianami, dają jednak objawy ucisku na przełyk i tchawicę czy też występują licznie, lekarz może zdecydować o zabiegu operacyjnym. Zakres zabiegu operacyjnego jest ustalany indywidualnie.
Leczenia operacyjnego wymagają również złośliwe zmiany nowotworowe.
W przypadku większości zmian w tarczycy, które nie powodują dolegliwości i nie mają charakteru nowotworu, prowadzi się jedynie okresową obserwację poprzez wizyty kontrolne u lekarza endokrynologa, badania USG, czy BAC.
U pacjentów, którzy byli operowani lub leczeni farmakologicznie z powodu guzów tarczycy, konieczne jest dalsze regularne monitorowanie oraz stosowanie preparatów zaleconych przez endokrynologa do końca życia.
Czy można zapobiegać guzkom tarczycy?
W ramach działań prozdrowotnych należy stosować odpowiednią ilość jodu w diecie. W szczególności powinny zadbać o to kobiety ciężarne i karmiące piersią. Odpowiednia podaż jodu zmniejsza ryzyko rozwoju wola miąższowego i guzków tarczycy.
Dietetyk Derm-Estetyka pomoże Państwu ustalić jadłospis z należytą ilością jodu w codziennej diecie.