Najczęstsze przyczyny wypadania włosów, prowadzące do łysienia to łysienie androgenowe. Łysienie androgenowe – androgenetic alopecia to zależna od androgenów utrata włosów, zazwyczaj u osób predysponowanych genetycznie. Wśród rasy białej nawet 80% mężczyzn i 43% kobiet może być dotkniętych tą chorobą. Patogeneza zjawiska jest podobna u obu płci i charakteryzuje się obecnością zminiaturyzowanych mieszków włosowych w okolicach androgenozależnych. 5a – reduktaza typu I i II to enzym, który konwertuje przejście testosteronu do dihydrotestosteronu. DHT działa aktywująco na transkrypcję genów w brodawce mieszka włosowego i powoduje stopniową transformację włosów ostatecznych we włosy mieszkowe.
Łysienie androgenowe typu męskiego zwykle zaczyna się w okolicy kątów skroniowo-człowych oraz okolicy szczytowej. Postępuje według wzorca opracowanego w klasyfikacji Hamiltona-Norwooda.
Łysienie androgenowe u kobiet obejmuje zazwyczaj wierzchołek głowy, a jego zaawansowanie opisuje 3-stopniowa klasyfikacja Ludwiga. Odpowiada ono wzorcowi stopniowego poszerzania się przedziałka.
Łysienie androgenowe może występować również u dzieci. Jest to druga co do częstości po łysieniu plackowatym przyczyna utraty włosów u osób poniżej 18 roku życia. Epidemiologia nie jest do końca znana.
Jak rozpocząć łysienie androgenowe?
Podstawowym badaniem do potwierdzenia rozpoznania łysienia androegowego jest trichoskopia, czyli badanie dermatoskopem czy kamerą owłosionej skóry głowy. Stwierdzamy w niej typowe cechy ułatwiające postawienie diagnozy. Po pierwsze w łysieniu androgenowym występują włosy różnej grubości. Poza tym stwierdza się zwiększoną ilość włosów meszkowych. Włosy meszkowe u osoby bez cech łysienia andorogenowego stanowią 10% włosów, są jasne, 2-3- milimetrowe, cienkie. Kolejną cechą jest zmniejszenie liczby włosów wychodzących z jednej jednostki włosowej, co często oznacza dużą liczbę jednostek włosowych zawierających jedną łodygę. Żółte kropki stanowią obraz typowego badania demoskopowego, które są pustymi ujściami mieszków włosa, wypełnionymi masami rogowymi lub łojem. Żółte kropki w przypadku łysienia androgenowego różnią się od tych w łysieniu plackowatym nieregularną dystrybucją oraz dużą zmiennością wielkości i kształtu. Inną cechą dermoskopową jest objaw okołomieszkowy. To przebarwienie koloru brązwego lub szarobrązowego, które jest obecne w okolicy mieszka włosa i koresponduje z obecnością nacieków limfocytarnych.
Leczenie łysienia androgenowego
Leczenie łysienia androgenowego jest od lat szeroko dyskutowane. Udowodniono już obecnie w wielu pracach, że zastosowanie osocza bogatopłytkowego w terapii łysienia faktycznie działa. Lepszą odpowiedź na leczenie uzyskują osoby ze świeżo rozpoznaną chorobą oraz z jej mniejszym zaawansowaniem. U mężczyzn obserwuje się o 2 tygodnie szybszy odrost włosów oraz ich większą gęstość w porównaniu do kobiet. Natomiast lepsza od powiedź na leczenie jest widoczna u pacjentów poniżej 40 roku życia, ale z początkiem choroby w wieku po wyżej 25 lat. Zalecana technika ostrzykiwania osoczem to iniekcje podskórne, przy czym rekomenduję się trzy sesje co miesiąc, a następnie co 3-6 miesięcy. W badaniach z 2016 roku udowodniono, że 500 mg suplementu z papai zwiększa koncentrację płytek krwi. Dlatego pacjenci na tydzień przed terapią osoczem bogatopłytkowym mogą stosować takie postępowanie wspomagające.
Terapia miejscowa 5% minoksidilem jest znana od dawna. Lek ten w stężeniach 2% i 5% jest obecnie dostępny bez recepty. Zaleca się stosowanie preparatu dwa razy dziennie. Aktywny metabolit, czyli siarczan minoksydylu, powstaje z minoksidilu, który jest prolekiem, pod wpływem sulfotransferazy obecnej w mieszku. Skuteczność minoksidilu stosowanego miejscowo jest uzależniona od aktywności tego enzymu i wynosi aż 40-50%. U około 10% pacjentów stwierdza się po drażnienie skóry i świąd w obszarach stosowania. Ponadto minoksidil stymuluje angiogenezę okołomieszkową, co aktywuje wzrost włosa. Ma też działanie przeciwzapalne i stymuluje wzrost włosa. Minoksidil powoduje wzrost grubości włosa oraz przejście włosów telogenowych w anagen.
Finasteryd to lek zarejestrowany do leczenia łysienia androgenowego u mężczyzn. W terapii poza wskazaniami w wybranych przypadkach podajemy finasteryd również kobietom – w większych dawkach oraz z zabezpieczeniem antykoncepcji. W najnowszych badaniach szczególnie podkreśla się możliwość prowokowania za burzeń depresyjnych, w tym myśli samobójczych, u pacjentów leczonych finasterydem. Przed włączeniem leczenia należy skontrolować czynność wątroby oraz ewentualnie poziom antygenu sterczowego. Z działań niepożądanych mogą występować: zaburzenia libido, tkliwość sutków i ginekomastia, bóle i obrzęki jąder oraz depresja i zmęczenie. W grupie kobiet można rozważyć terapię spironolaktonem. Stosując spironolakton należy pamiętać o antykoncepcji, kontroli parametrów biochemicznych i mierzeniu ciśnienia krwi.
Zabiegi medycyny estetycznej
Terapie miejscowe obejmują także mikronakłuwanie z wykorzystaniem urządzenia dermapen, z zastosowaniem zarówno czynników wzrostu pozyskanych z osocza krwi pacjenta. Pacjent powinien wykonać co najmniej trzy zabiegi, w odstępach miesięcznych.
Dodatkowo rekomenduje się w terapii leczenia łysienia androgenowego mezoterapii z wykorzystaniem preparatu z peptydami i kwasem hialuronowym. Zabieg wykonuje się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn co 2 tygodnie w serii 4 zabiegów. Produkt ten jest niezwykle ciekawy ze względu na opatentowaną technologię powolnego uwalniania substancji aktywnych oraz obecność 7 peptydów działających na mieszki włosa i kwasu hialuronowego. Założenia terapii to poprawa mikrokrążenia skóry głowy, stymulacja wzrostu włosa i aktywacja komórek macierzystych przy jednoczesnym blokowaniu działania dihydrotestosteronu na mieszki. Więcej na temat produktu z peptydami przeczytasz w artykule DR CYJ HAIR FILLER
Bardziej inwazyjną i zaawansowaną technicznie terapią leczenia łysienia androgenowego jest przeszczep włosów. Jest on możliwy ze względu na wiadomy fakt, że mieszki pobierane z potylicy są oporne na działanie androgenów. Zaletą przeszczepu włosów jest trwałość zabiegu. Udoskonalone techniki przeszczepu włosów dają obecnie bardzo zadowalające efekty.
Podsumowanie
Możliwości zahamowania postępu i odwrócenia procesu łysienia androgenowego są szerokie. Poczynając od terapii miejscowych, poprzez zaawansowane leczenie doustne, często poza wskazaniami, aż po nowoczesne techniki w przeszczepach włosów.